Strauss – Don Juan (2024 Nate Strothkamp)

Richard Strauss – Don Juan

Richard Strauss (1864-1949) was a German composer most well-known for his operas and tone poems. Among some of his most famous works are Also sprach Zarathustra, Der Rosenkavalier, An Alpine Symphony, Ein Heldenleben, Don Quixote, and Don Juan. Strauss composed Don Juan between 1888-89 and based his score on Austrian poet Nikolaus Lenau’s retelling of Don Juan, a famous character from Spanish folk legend. Although there are many variations of the story, Don Juan is universally presented as an unrestrained, amoral, and mischievous character devoted to seducing women. He is canonized through multiple mediums including fiction, poetry, opera, orchestral music, film, and theater.

The composition opens with a resounding burst of energy and propels upwards into a declamatory flourish, embodying the energy and vigor of Don Juan’s youth, which fueled his journeys and desires. Later, the French horns bellow a depiction of Don Juan’s heroic and proud demeanor, characterized by an ascending octave jump. Cheeky grace notes and fleeting motifs, which are interspersed throughout the composition, portray Don Juan’s affinity for disguise and deceit. These spirited melodies are contrasted with multiple tender and passionate love themes heard in the string sections and solo winds. As with the earlier melodies, these themes always begin with an upward-reaching interval, although in these scenes it depicts yearning and warm intimacy. More generally, Strauss’ use of ascending intervals may signify hope. Yet, a third force lingers underneath the surface, manifesting through eerie recollections of earlier themes and alarming dissonant chords. Fate and death lurk in the shadows, slowly poisoning the bright E major key signature into E minor. The hands of fate ultimately steal the last word as Don Juan’s story is sealed shut with a final shuddering breath.

Composed at just 25 years old, Don Juan was an emphatic success for Strauss and remains among the most popular works for orchestras around the globe. Excerpts from Don Juan are almost universally required for orchestral auditions, a testament to the immensely challenging yet rewarding effect of this masterpiece.

Nate Strothkamp ’26

Translation by Ari Panagiotis Tsomokos ’27, undergraduate student at Yale University from Athens, Greece

Ο Ρίχαρντ Στράους (1864-1949) ήταν ένας Γερμανός συνθέτης περισσότερο γνωστός για τις όπερες και τα συμφωνικά ποιήματά του. Ανάμεσα στα πιο διάσημα έργα του είναι τα Τάδε Έφη Ζαρατούστρα, Der Rosenkavalier, Μία Αλπική Συμφωνία, Ein Heldenleben, Δον Κιχώτης και Δον Χουάν. Ο Στράους συνέθεσε τον Δον Χουάν μεταξύ του 1888 και του 1889 και βάσισε τη σύνθεσή του στην επανεξιστόρηση του Δον Χουάν, διάσημου χαρακτήρα Ισπανικών λαϊκών θρύλων, από τον Αυστριακό ποιητή Nikolaus Lenau. Παρότι υπάρχουν πολλές παραλλαγές της ιστορίας, ο Δον Χουάν παρουσιάζεται πάντα ως ένας ασυγκράτητος, αήθης και σκανδαλιάρης χαρακτήρας αφοσιωμένος στην αποπλάνηση γυναικών. Έχει καθιερωθεί μέσω πολλών μέσων, συμπεριλαμβανομένης της λογοτεχνίας, της ποίησης, της ορχηστρικής μουσικής, του κινηματογράφου και του θεάτρου.

Η σύνθεση ξεκινά με ένα ηχηρό ξέσπασμα ενέργειας και προωθείται ανοδικά σε μια δηλωτική άνθιση, ενσωματώνοντας την ενέργεια και την ζωτικότητα της νεαρής ηλικίας του Δον Χουάν, η οποία πυροδοτούσε τις περιπέτειες και τους πόθους του. Αργότερα, τα Γαλλικά κόρνα βροντοφωνάζουν μια περιγραφή της ηρωικής και περήφανης στάσης / συμπεριφοράς του Δον Χουάν, που χαρακτηρίζεται από ένα ανοδικό άλμα οκτάβας. Τσαχπίνικες και χαριτωμένες νότες και φευγαλέα μοτίβα, διασκορπισμένα μέσα σε όλη τη σύνθεση, απεικονίζουν τη ροπή του Δον Χουάν στη μεταμφίεση και την εξαπάτηση. Αυτές οι ζωηρές μελωδίες έρχονται σε αντίθεση με πολυάριθμα τρυφερά και παθιασμένα θέματα που ακούγονται στα κομμάτια των εγχόρδων και τα σόλο των πνευστών. Όπως και στις προηγούμενες μελωδίες, αυτά τα θέματα πάντα ξεκινούν με ένα ανοδικό διάστημα, παρόλο που σε αυτές τις σκηνές απεικονίζει λαχτάρα και θερμή οικειότητα. Γενικά, η χρήση των ανοδικών διαστημάτων από τον Στράους μπορεί να συμβολίζει την ελπίδα. Παρόλα αυτά, μια τρίτη δύναμη υποβόσκει κάτω από την επιφάνεια και εκδηλώνεται μέσα από ανατριχιαστικές αναμνήσεις προηγούμενων θεμάτων και ανησυχητικές δυσαρμονικές συγχορδίες. Το πεπρωμένο και ο θάνατος παραμονεύουν στις σκιές, δηλητηριάζοντας αργά την κλίμακα του μέρους Μι Μείζονα και μετατρέποντάς τη σε Μι Ελάσσονα. Τα χέρια του πεπρωμένου τελικά κλέβουν την τελευταία λέξη, καθώς η ιστορία του Δον Χουάν σφραγίζεται με μια τελευταία τρεμάμενη ανάσα.

Μια σύνθεση που έγινε όταν ο συνθέτης ήταν μόνο 25 ετών, ο Δον Χουάν ήταν μια εμφατική επιτυχία για τον Στράους και παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή έργα για ορχήστρα παγκοσμίως. Αποσπάσματα από τον Δον Χουάν είναι σχεδόν καθολικά απαιτητά σε ορχηστρικές ακροάσεις (οντισιόν), πράγμα που μαρτυρά την εξαιρετικά απαιτητική αλλά και ανταποδοτική επίδραση του αριστουργήματος.

Nate Strothkamp ’26

Μετάφραση – Απόδοση: Άρης Παναγιώτης Τσομώκος ’27, προπτυχιακός φοιτητής Πανεπιστημίου Yale από την Αθήνα

Related articles